«Μνήμη & Υγιής Γήρανση: Μύθοι και Αλήθειες»

Το νοσηλευτικό προσωπικό της Μονάδας Φροντιδας Ηλικιωμένων « Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας» είχε τη χαρά και την τιμή να παρευρεθεί σε μια εξαιρετικά σημαντική και ανθρώπινη εκδήλωση στο συνεδριακό κέντρο της Θήβας την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, με θέμα «Μνήμη & Υγιής Γήρανση: Μύθοι και Αλήθειες».

Η δράση διοργανώθηκε από το Κέντρο Ημέρας «Αγία Ειρήνη» σε συνεργασία με τη REMIND – Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών, έναν φορέα που από το 2009 δραστηριοποιείται ενεργά στην εκπαίδευση, πρόληψη, αξιολόγηση και υποστήριξη ηλικιωμένων και φροντιστών.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Αντιπεριφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος κ. Γεώργιος Ντασιώτης, η Γενική Διευθύντρια Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος κα. Σοφία Καϊτατζή, ο Αντιδήμαρχος Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής κ. Θωμάς Καταπόδης, ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών κ. Αναστάσιος Καμούτσης.
Η παρουσία τους δείχνει έμπρακτα τη στήριξη της τοπικής κοινότητας σε πρωτοβουλίες ενημέρωσης και πρόληψης.

Από την πρώτη στιγμή, η ατμόσφαιρα δεν θύμιζε τυπική ενημέρωση αλλά μια ζεστή, ανθρώπινη συνάντηση, όπου επαγγελματίες υγείας, επιστήμονες και πολίτες μοιράστηκαν κοινές ανησυχίες, εμπειρίες και ελπίδες γύρω από το ζήτημα της άνοιας.

Η εκδήλωση είχε εξαιρετικά πλούσιο περιεχόμενο, με σαφή στόχο τη διάλυση παρανοήσεων, την ενίσχυση της γνώσης και την ενδυνάμωση όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή φροντίδας.

1. Η άνοια είναι σύνδρομο – όχι μια απλή ασθένεια

Παρουσιάστηκε αναλυτικά ότι η άνοια είναι σύνολο συμπτωμάτων που επηρεάζουν:

• τη μνήμη (ειδικά την πρόσφατη)

• τη σκέψη & την κρίση

• τον λόγο («μου κόβονται οι λέξεις», δυσκολία εύρεσης ονομασιών)

• τον προσανατολισμό σε χρόνο και χώρο

• τις εκτελεστικές λειτουργίες (π.χ. να μαγειρέψει, να οργανωθεί, να σχεδιάσει)

• την καθημερινή λειτουργικότητα

• τη συμπεριφορά και το συναίσθημα (ευερεθιστότητα, απόσυρση, άγχος)

Έγινε διάκριση ανάμεσα στη φυσιολογική γήρανση και στα παθολογικά σημάδια που απαιτούν αξιολόγηση.

2. Μύθοι & αλήθειες για την άνοια

ΜΥΘΟΣ: "Ξέχασα τα κλειδιά — έχω Alzheimer."

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η περιστασιακή αφηρημάδα είναι φυσιολογική.

Αυτό που μας ανησυχεί είναι:

• όταν ξεχνάμε ολόκληρο το γεγονός, όχι το αντικείμενο

• όταν υπάρχει συχνότητα, όχι μεμονωμένο επεισόδιο

• όταν η μνήμη επηρεάζει λειτουργικότητα (δουλειές, ραντεβού, υποχρεώσεις)

ΜΥΘΟΣ: "Μεγαλώνω — είναι φυσιολογικό να μπερδεύομαι."

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο, αλλά ποτέ δεν θεωρείται «φυσιολογικό» να χαθεί ο προσανατολισμός ή η κρίση.

3. Παράγοντες κινδύνου & πρόληψη

• Σωματική άσκηση: αυξάνει την αιμάτωση εγκεφάλου, μειώνει 30–40% την πιθανότητα άνοιας

• Νοητική ενεργοποίηση: διάβασμα, παιχνίδια μνήμης, εκμάθηση νέων δεξιοτήτων

• Κοινωνική συμμετοχή: οι κοινωνικά απομονωμένοι έχουν διπλάσιο κίνδυνο

• Υγιεινή διατροφή: μεσογειακό μοντέλο — παρθένο ελαιόλαδο, φρούτα, ψάρια, λαχανικά

• Ποιοτικός ύπνος: επηρεάζει άμεσα τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία

• Μείωση άγχους: το χρόνιο στρες καταστρέφει νευρωνικές συνδέσεις

• Ρύθμιση χρόνιων παθήσεων: υπέρταση, διαβήτης, παχυσαρκία, υπερχοληστεριναιμία

Η πρόληψη λοιπόν, είναι «μια καθημερινή πράξη φροντίδας προς τον εαυτό μας».

4. Η "Πυξίδα Φροντίδας"

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία των παρουσιάσεων ήταν η Πυξίδα Φροντίδας:

• Ενέργεια: περπάτημα, ήπιες ασκήσεις, κινησιοθεραπεία

• Ηρεμία: αναπνοές, χαλάρωση, μουσική

• Ρυθμός: τακτικές ρουτίνες για σταθερότητα και ασφάλεια

• Νοητική Ενεργοποίηση: παιχνίδια, σταυρόλεξα, ασκήσεις μνήμης

• Κοινωνικότητα: ομάδες, παρέες, δραστηριότητες

Η Πυξίδα δείχνει ότι η πρόληψη και η ενδυνάμωση της μνήμης δεν απαιτούν ειδικό εξοπλισμό, αλλά μικρά βήματα που μπορούν να ενταχθούν στην καθημερινότητα.

5. Ο φροντιστής στο κέντρο

Με μεγάλη ευαισθησία αναφέρθηκε ότι ο φροντιστής συχνά εξαντλείται:

σωματικά, συναισθηματικά και ψυχικά.

Τονίστηκε:

• η ανάγκη απενοχοποίησης

• η αξία της αναγνώρισης

• η σημασία της εκπαίδευσης

• η αναγκαιότητα ψυχολογικής στήριξης

• ο κίνδυνος burnout

Αυτό άγγιξε ιδιαίτερα την ομάδα μας, καθώς αποτελεί καθημερινή πραγματικότητα στον χώρο της Μονάδας μας. Η εκδήλωση άφησε σε όλους μας ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης και ανανέωσε τη δέσμευσή μας προς τους ανθρώπους που φροντίζουμε. Φύγαμε με νέες γνώσεις, αλλά κυρίως με μια πιο ανθρώπινη και ευαίσθητη ματιά προς τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας ηλικιωμένος με άνοια — και προς τις ανάγκες των δικών του ανθρώπων. Με αυτή τη θετική εμπειρία, εξετάζουμε ήδη τη δυνατότητα να πραγματοποιηθεί μια αντίστοιχη ενημέρωση στον χώρο του γηροκομείου μας, ώστε ακόμη περισσότεροι εργαζόμενοι, αλλά και συγγενείς περιθαλπόμενων, να έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να υποστηριχθούν. Με σεβασμό και αγάπη για την τρίτη ηλικία, ανανεώνουμε το ραντεβού μας με τη REMIND και το Κέντρο Ημέρας «Αγία Ειρήνη», με στόχο έναν κόσμο όπου η μνήμη, η φροντίδα και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια βρίσκουν τη θέση που τους αξίζει.